کفش گیوه ملکی که با طلا تزیین شده بود به سرقت رفت

تاریخچه صنعت پنبه بافی ریز به خوبی شناخته شده نیست. مورخ معروف البلخی در سال 1105 م ذکر می کند که قندیجان (جمیله مروز) در فارس به صنعت بافندگی شهرت داشت و در سال 1340 شمسی که جغرافی دان مستوفی از آنجا دیدن کرد، می نویسد که حرفه بافندگی در اوج پیشرفت بوده است.

کفش گیوه ملکی یکی از قدیمی ترین کفش هایی است که روزگاری به خصوص در فصل تابستان بسیار مورد استفاده قرار می گرفت.

در سال‌های اخیر به دلیل رواج کفش‌های چرمی و غیرچرمی و جایگزینی آن‌ها به جای کفش‌های قدیمی در بیشتر مناطق ایران، کفش‌های گیوه ایرانی رونق و اعتبار دیرینه خود را از دست داده‌اند. گیوه از دیرباز توسط هنرمندان استان قزوین ساخته شده است.

در گذشته بیشتر خانم ها و دختر خانم ها با پارچه تاپ آشنا بوده اند. بافندگی در نواحی قزوین، بوئین زهرا و تاکستان به ویژه در روستای  ایک تا حدودی رواج دارد.

مواد اولیه گیوه: مواد اولیه و ابزار بافت رویه کفش های گیوه ایرانی که نخی هستند شامل نخ پنبه ای و نخ ابریشم در مورد گیوه های ابریشمی است. مواد اولیه ای که برای ساخت زیره ها استفاده می شود چرم و بوم است و امروزه زیره های آماده از پلاستیک ساخته می شود.

ابزار و تجهیزات ساخت گیوه: وسایل مورد نیاز برای ساخت کفش گیوه ایرانی شامل سوزن مخصوص و گاهی قلاب می باشد.

مراحل تولید گیوه: نوعی از کفش معروف به «گیوه» که رویه‌ای از نخ‌های پنبه یا ابریشم دارد و با قلاب یا سوزن که در محلی «توانه» نامیده می‌شود، بافته می‌شود.

پس از آماده شدن مواد اولیه، بافنده با استفاده از سوزن بافنده و نخ پنبه ای محکم و دو رشته شروع به بافت رویه گیوه می کند. بافنده از بالای گیوه با چند رج که دور سر نخ بافندگی حلقه می زند شروع می کند و سپس ردیف های متوالی به آن اضافه می کند و به تدریج آن را به اطراف باز می کند.

زمانی که طول لازم به دست آمد و به اندازه کافی بافته شد شروع به بافتن پاشنه می کنند. وقتی به مرحله ای می رسد که قسمت بافته شده به شکل دایره است، چند رج دیگر برای ساختن خلخال گیوه بافته می شود.

در این روش پارچه رویه گیوه به صورت یک تکه بافته می شود و شبیه جوراب می شود و هنگام چیدن قسمت پایین آن باز می شود.

بافت رویه گیوه ها با نخ های ضخامت متوسط حدود دو روز زمان می برد. بهترین کفش های گیوه ایرانی از نخ دو تایی نخی بافته می شود. گاه در برخی مناطق نقوش هندسی زیبایی روی این گیوه ها بافته می شود که حین بافت سوراخ های ریزی ایجاد می کند.